پیش بینی میزان فراخوان در غربالگری کم کاری مادرزادی تیروئید

مقدمه: فراخوان نوزادان با آزمون های اولیه غیرطبیعی در غربالگری کم کاری مادرزادی تیروئید، اولین گام در شناسایی و درمان نوزادان هیپوتیروئید است. با توجه به اهمیت میزان فراخوان در ارزیابی هزینه ـ سود و قابل اجرا بودن برنامه غربالگری کم کاری مادرزادی تیروئید، پیش بینی میزان فراخوان می تواند نقش بسزایی در بهینه سازی تخصیص نیروها و جلوگیری از اتلاف آن ایفا نماید. این مقاله شامل بررسی روند سری زمانی میزان فراخوان نوزادان در طرح غربالگری کم کاری مادرزادی تیروئید است. مواد و روش ها: از فروردین 1377 تا اسفند 1380 (48 ماه) نمونه های خون بندناف از 8 بیمارستان و یک مرکز تسهیلات زایمانی در تهران و شبکه بهداشتی ـ درمانی دماوند بر روی کاغذ فیلتر (whatman bfc 180) گرداوری گردید. مقادیر tsh با روش two-site irma اندازه گیری و موارد با mu/l 20 ≤ tsh فراخوان شدند. میزان فراخوان ماهانه (نسبت تعداد موارد با mu/l 20 ≤ tsh به تعداد کل تولدهای زنده هر ماه) برای 48 ماه متوالی ثبت گردید. به منظور برازش یک مدل خطی برای پیدا کردن روند میزان فراخوان، مدل های خطی (arima) box-jenkins مورد ارزیابی قرار گرفتند و در انتها مدل اتورگرسیو (autoregressive) جهت پیش بینی انتخاب گردید. یافته ها: از 29908 نمونه بندناف، 314 نوزاد دارای mu/l 20 ≤ tsh (05/1%) فراخوان شدند که از بین آنها 32 نوزاد، یعنی 10% فراخوان شده ها، هیپوتیروئید بودند (1 مورد در هر 935 تولد). داده های سری زمانی مورد بررسی، شرط نرمالیتی (716/0 = p) و ایستایی را دارا بودند. برازش حالت خاصی از مدل (3)ar نشان داد که می توان میزان فراخوان هر ماه (zt) را با استفاده از میزان فراخوان سه ماه قبل از آن (3-zt) پیش بینی نمود. مدل خودبازگشت (اتورگرسیو) برای این پیش بینی به صورت et  3-zt 45/0  67/0 ≤ zt به دست آمد که پارامترهای آن معنی دار بودند (003/0>p). نتیجه گیری: پیش بینی میزان فراخوان نوزادان از مدل اتورگرسیو تبعیت می نماید.